T.C.
ADALET BAKANLIĞI
ÜMRANİYE E TİPİ KAPALI CEZA İNFAZ KURUMU
GENEL DURUM RAPORU
1- CEZA İNFAZ KURUMUNUN YERLEŞİM ALANI :
Ümraniye E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü, 486.500 m2 arazi Tarım ve Orman Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğünün 16.02.1982 gün ve 10 1704-320 sayılı olurları ile 49 yıllığına Adalet Bakanlığına tahsis edilen arsa üzerine Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğünce 1988 yılında temeli atılmış olup 1993 yılında kaba inşaatı bitirilebilmiştir. 12.07.1995 tarihinde hizmete girmiştir.
Ayrıca 165.000 m2 arazi; Ümraniye E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunun güvenliği açısından Türkiye Cumhuriyeti Orman Bakanlığı Orman İşletmeleri Genel Müdürlüğünün 17.02.1997 gün ve 1704-177/51. sayılı olurları ile 34 yıllığına ek saha izni verilerek Adalet Bakanlığına tahsis edilmiştir. Ceza İnfaz Kurumumuzun toplam arsa alanı 651.500 m2 dir. 625.225 m2 güvenlik sahası, 26.275 m2 inşaat alanı bulunmaktadır. Güvenlik sahasının içerisinde Ümraniye T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ile İstanbul Çocuk Eğitim evi bulunmaktadır.
Kapalı Ceza İnfaz Kurumumuz Adli ve İdari yönden bağlı bulunduğu İstanbul Anadolu Adalet Sarayına 30 Km. uzaklıktadır. Ümraniye Belediyesi sınırları içerisinde Hekimbaşı Mevkii Küçüksu Caddesi üzerinde olup, ön cephesi TEM otoyoluna bakmaktadır. Kuzey tarafında Ceza İnfaz Kurumuna ait iki bloktan oluşan 20 dairelik lojmanlar, arka tarafında Boztepe Mahallesi, güney tarafında Ümraniye T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu ve Kocatepe Mahallesi bulunmaktadır.
a) Kapasite ve Tipi : E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumumuzun arttırılmış kapasitesi 1000 kişiliktir. Kurumumuzda Kadın hükümlü/tutuklu ve 18 yaşaltı hükümlü/tutuklu bulunmamaktadır.
b) Blok ve Koğuş Sayısı :
Ceza İnfaz Kurumumuz 5 bloktan oluşmaktadır. 57 adet değişik kapasitelerde oda, 46 adet tek kişilik müşahede odaları, 2 hükümlü ve tutukluların kendilerine zarar vermemeleri için yumuşak oda ile 4 adet revir odası, A-blokta 4 adet eş görüş odası bulunmaktadır.
A Blokta, İdare Bölümü, Jandarma Bölük Komutanlığı, hükümlü ve tutukluların ziyaretçileri ile görüşmeleri için 21 adet kapalı görüş yeri, 1 adet Avukat görüş yeri, 4 adet eş görüşü için oda, Nöbetçi 2. Müdür Odası, Mektup okuma komisyonu,Santral odası, İnfaz ve Koruma Başmemurluğu odası, X Ray ve duyarlı geçişin bulunduğu giriş bölümü, emanet eşya deposu ve Jeneratör odası, 1. katta Ceza İnfaz Kurumu Savcısı, Ceza İnfaz Kurumu Müdürü, 2 Adet 2. Müdür odası, Sekreterlik odası, İnfaz Kalemi, Saymanlık, Ambar Memurluğu, Personel kalemi, Emanet Para memurluğu, Güvenlik odası ve çay ocağı bulunmaktadır.
B Blokta, B.1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18 odaları ile konferans salonu, eğitim birimi, psiko sosyal servis odası, 2 adet derslik ve mescit bulunmaktadır.
C Blokta, C.1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16 odaları ile revir ve diş tabipliği ile 4 adet hükümlü ve tutuklular için revir odası bulunmaktadır.
D Blokta,D.1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,17,18 odaları ile sağ kısımda 23 adet ve sol kısımda 23 adet olmak üzere 46 müşahede ve hücre odaları, 2 adet yumuşak oda, çay ocağı ve berber hane bulunmaktadır. Ayrıca D-blok birinci kat ara koridorunda 3 adet derslik, Kurum kütüphanesi, 2 adet psiko-sosyal görüşme odası,Resim atölyesi ile Kurum arşivi bulunmaktadır.
E Blokta, E.1,2,3,4,5,6 odaları ile E Blok üst ana maltada Terlik atölyesi, kantin, E Blok üst katta 2 adet tekstil atölyesi, E Blok alt katta mutfak, personel yemekhanesi, 2 adet soğuk hava deposu ve kuru gıda maddelerinin konulduğu ambar, E Blok en alt katta çamaşırhane ve mahkum kabul bürosu bulunmaktadır.
2- DIŞ VE İÇ GÜVENLİK KONUMU:
a) Dış Güvenlik :
Ceza İnfaz Kurumumuzun etrafında 16.275 m2 alanı içine alan ***. Cm kalınlığında ortalama *** metre yüksekliğinde ihata duvarı, ihata duvarı üzerinde bir metre yüksekliğinde dikenli tel ile İhata duvarı üzerinde iki sıra halinde jiletli tel ile çevrilidir. İlave olarak binanın çatı etrafına jiletli tel yapılmıştır. İhata duvarının dışında ise *** adet nöbetçi kulübesi bulunmaktadır.
Ayrıca Ceza İnfaz Kurumumuz, Ceza İnfaz Kurumu binası ile ihata duvarı arasına zemin durumuna göre *** metre derinliğini bulan diyafram duvarı ile çepeçevre çevrilmiştir.
b) İç Güvenlik ve İdari İşler:
Ceza İnfaz Kurumumuzun iç güvenliğini İnfaz Koruma Baş Memurları ve İnfaz Koruma Memurları sağlamaktadır. Ceza İnfaz Kurumumuzda dörtlü vardiya usulüne göre görev yapılmaktadır. Kuruma gelen ziyaretçiler duyarlı kapıdan geçtikten sonra görevli memurlar tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmekte, ceza infaz kurumuna girmesi yasak olan herhangi bir maddenin girişine izin verilmemektedir. Mahkum giriş ve çıkışları ile Emtia giriş ve çıkışları E - Bloktan ayrı bir kapıdan yapılmaktadır. Ceza İnfaz Kurumunda Nöbetçi 2.Müdürlerin nezaretinde günde iki defa sayım yapılmaktadır. Sabah 07:00'da havalandırma bahçeleri açılmakta, mevsim koşullarına göre belirlenen saatte havalandırma bahçe kapıları kapatılmaktadır.
Ceza İnfaz Kurumumuzda 30 günü geçmemek üzere Kurum Personeli ile gerektiğinde Dış güvenlik güçleri ile Genel Arama, münferit zamanlarda ise Nöbetçi 2.Müdür nezaretinde kısmi arama yapılmaktadır. Yapılan genel aramalara Cumhuriyet Savcısı, Jandarma Bölük Komutanı katılmaktadır. Arama sonuçlarına ilişkin bütün tutanaklar özel dosyasında muhafaza edilmektedir. En az altı ayda bir olağanüstü hal plan tatbikatları düzenli olarak yapılmakta ve bu tatbikata Jandarma, Emniyet, Sivil Savunma, İtfaiye, Sağlık Müdürlüğü ve AESAŞ iştirak etmektedir.
Ceza İnfaz Kurumuna gelen ve giden tüm mektuplar, telgraflar ve fakslar mektup okuma komisyonu tarafından incelenmektedir. Sakıncalı görülen yazışmalar hakkında tüzük hükümleri gereğince işlem yapılmaktadır. Kurumumuza dışarıdan gelen kitap, dergi ve basılı yayınlar ceza infaz kurumu Eğitim Birimi tarafından incelenmektedir. Mahkemelerce yasaklama ve toplatılma kararı olmayan basılı yayınlar kuruma alınmaktadır.
İç güvenlik sistemi olarak kurum ana girişinde ve mahkum kabul bölümünde olmak üzere 2 adet duyarlı kapı, 2 adet X-Ray cihazı ve aramalarda kullanılmak üzere 15 adet faal durumda metal el detektörü bulunmaktadır.
Kurum içi ve dışı kameralar ile kontrol edilmekte, kamera kayıtları kontrol merkezinde bulunan kayıt cihazları ile kayıt altına alınmaktadır.
Kurumumuzda müdahale ekibi hazır kıta şeklinde beklemekte, görevliler için **** adet robokop kıyafet bulunmaktadır. Kurumumuzda meydana gelecek muhtelif olaylar için müdahaleyi bu birim yerine getirmektedir. Aynı zamanda kurumdaki hükümlü tutukluların kurum içi günlük faaliyetlerinin intikalini sağlayan yine ani müdahale ekibidir.
Ceza İnfaz kurumumuzda barındırılan hükümlü ve tutukluların gruplandırılması, kurumumuz idare ve gözlem kurulu tarafınca mevzuat hükümleri esas alınarak yerine getirilmektedir.
c) Personel Durumu :
Kurumumuzda 1 kurum müdürü, 3 kurum 2. müdürü, 1 İdare memuru, 1 muhasebe yetkilisi, 2 öğretmen, 3 psikolog, 2 bilgisayar işletmeni ,4 katip, 1 ambar memuru, 1 sağlık memuru, 1 teknisyen, 3 şoför, 2 aşçı, 3 kaloriferci, 1 hizmetli, 2 memur, 6 infaz ve koruma başmemuru, 175 infaz ve koruma memuru olmak üzere toplam 212 personel bulunmaktadır.
3- ISI, SU, AYDINLATMA ve YANGIN TERTİBAT KONUMU :
a) Isınma :
Ceza İnfaz Kurumumuz doğalgaz yakıtı ile çalışan kalorifer tertibatı ile ısıtılmaktadır.
b) Su :
Ceza İnfaz Kurumumuzun suyu İSKİ tarafından karşılanmakta olup, 750 m3 lük 2 depo mevcuttur.
c) Aydınlatma :
Ceza İnfaz Kurumumuzun elektrik ihtiyacı AESAŞ Kurumu tarafından karşılanmakta olup, dış ve iç aydınlatmayı yapan 1000 KVA’ lık otomatik devreye girebilen jeneratörümüz bulunmaktadır.
d) Dış aydınlatma :
5 adet nöbetçi Kulelerinde 14 adet 1000 W’lık büyük projektör ve dış ihata duvarı üzerine yapılı 21 adet 250-400 W’ lık projektörler ile Ceza İnfaz Kurumumuzun ihata duvarı dışında AESAŞ tarafından yapılan aydınlatma sistemi ile aydınlatılmaktadır.
e) Yangın Tertibatı :
Yangın söndürme aracı olarak yangın vanaları, su hortumları ve yangın söndürme tüpleri bulunmakta olup, yeterli seviyededir. Cihazların bakımları teknik şartlara uygun olarak yaptırılmaktadır.
4-SAĞLIK KONUMU :
a) Revir :
Kurumumuzda sağlık hizmetleri il sağlık müdürlüğü tarafından görevlendirilen bir aile hekimi, diş hekimi ve bir sağlık memuru, kurumumuzda kadrosu bulunan 4 Sağlık Memuru tarafından yürütülmektedir.
Kurum reviri 1 adet tabip muayene odası, 1 adet diş ünitesi, 1 adet aynı zamanda acil müdahale odası olarak kullanılan sağlık memuru odası, 4 adet revir koğuşu bulunmaktadır. Doktor muayene odası ve diş ünitesinde gerekli sağlık cihazları bulunmaktadır. Bu hizmetler için ayrılmış bölüm yaklaşık 420 m2 dir.
Hükümlü ve tutuklular Kurumumuza ilk gelişlerinde, Sağlık Kuruluşlarından alınan sağlık raporları incelenip Kuruma teslim alınmaktadırlar. Kurum doktoru tarafından da ilk sağlık kontrolü yapılmaktadır. Hasta hükümlü ve tutukluların tedavileri öncelikle görevli doktor tarafından sağlanmakta, gerektiğinde bir üst sağlık kurumuna sevki yapılmaktadır.
b) Temizlik :
Ceza İnfaz Kurumumuzda her koğuş ve odalarda banyo mevcut olup, tüm odalara günlük ihtiyaç için 3 saat sıcak su verilmektedir.
Toplu yaşanan yerlerin (Koğuşlar, Mutfak, Tuvaletler) hijyenik şartlara uyulup uyulmadığının tespiti yapılarak gerekli tedbirler alınmaktadır. Mutfak, berberhane ve Kurumun iç hizmetlerinde çalışan hükümlü ve tutukluların portör kontrolleri yapılmaktadır. Ayrıca Kurumumuzun dış çevresi, koğuşlar, mutfak, depolar ve diğer alanların ilaçlanması düzenli olarak yapılmaktadır.
c) Çamaşırhane :
Kurumumuzda barındırılan hükümlü ve tutuklular kurum çamaşırhanesinden her hafta bir blok olmak üzere yararlanmaktadır. Hükümlü ve tutukluların çarşaf, nevresim takımları ve battaniyeleri toplanıp yıkanmaktadır.
Kurum çamaşırhanesinde 1 adet sanayi tipi çamaşır makinesi, 1 adet kurutma makinesi, 1 adet sanayi tipi ütü bulunmaktadır.
d) Berberhane :
Kurumumuzda bir adet berber hane bulunmaktadır. Kurumun belirlediği gün ve saatlerde hükümlü ve tutuklular ücretsiz olarak tıraş edilmektedirler. Berber hane için ayrılan bölüm yaklaşık 20 m2 olup, 2 Hükümlü kurum personeli nezaretinde görev yapmaktadır. Çalışan mahkumlardan 1 tanesi dışarıda bu işte çalışmış olup diğer 1 hükümlü kurumda verilen kurs sonunda bu bölüme alınmıştır.
Kurumumuz ve İş-kur tarafından yapılan proje çerçevesinde hükümlü tutuklulara berberlik kursu verilmektedir.
5-MUTFAK :
Ceza İnfaz Kurumumuzda 1 kadrolu aşçı bulunmaktadır. Ayrıca kurumumuzun mutfağında iç hizmetlerde görevlendirilen iyi halli adli suçlardan hükümlüler çalıştırılmaktadır. Hükümlü ve tutukluların yanı sıra görev başındaki personelin yemekleri kurum mutfağında aynı karavanda doğal gaz sistemli ocaklarda pişmektedir. Hükümlü ve tutukluların yemekleri Bu iş için düzenlenen servis arabaları ile kurum gözetim servisinde görevli infaz ve koruma memurları gözetiminde kurum mutfağında çalışan iyi halli mahkumlar tarafından odalarına götürülüp dağıtılmaktadır.
6-HÜKÜMLÜ TUTUKLU ZİYARETLERİ :
a) Görüş Günleri :
Kurumumuzda hükümlü ve tutuklulara Adalet Bakanlığı Ziyaret Yönetmeliği hükümleri gereği biri açık 3 kapalı görüş olmak üzere ayda 4 sefer görüş yaptırılmaktadır. Kapalı görüş yerlerinde görüşler kabinlerde kapalı devre telefon sistemi ile yapılmakta olup, görüşmeler kayıt altına alınmaktadır. sağda 7 ve solda 14 olmak üzere toplam 21 adet telefonlu görüş kabini bulunmaktadır.
Aylık yapılan açık görüşler ile Bakanlıkça verilen Milli ve Dini bayramlarda açık görüşler Ceza İnfaz Kurumumuzun tüm bloklarının ortasında bulunan ziyaretler üst koridorda açık ziyaret için ayrılmış olan bölümde yapılmaktadır.
b) Avukat Görüşü :
Kurumumuzda barındırılan hükümlülerin avukat görüşü hafta içi mesai saati içinde 8:30-16:00 arası yapılmaktadır. Kurumumuzda aynı anda 6 kişinin görüş yapabileceği cam bölmeler ile ayrılmış 1 adet avukat görüş kabini bulunmaktadır. Tutuklular ise avukatları ile her zaman görüşebilmektedir.
c) Telefon görüşü :
Kurumuzda toplam 17 adet ankesörlü telefon bulunmakta olup; B Blokta 4, C Blokta 6 adet ankesör olup Mahkumlar kendi koridorlarında telefon görüşmelerini yapabilmektedir. D blok ana maltada ise 7 adet ankesörlü telefon bulunmaktadır. Hükümlü ve tutuklular haftalık telefon görüşmelerini gerekli telefon evraklarının hazırlanması suretiyle kurumun belirlediği gün ve saatlerde görevli memur eşliğinde 10 dakikayı geçmemek suretiyle yapmaktadır. Görüşmeler bilgisayar ortamında ve kayıt cihazı ile kayıt altına alınmaktadır.
7-ZİYARETÇİ, PERSONEL ve GELEN EŞYA ARAMASI :
Ceza İnfaz Kurumu personeli ve ziyaretçiler duyarlı kapıdan geçtikten sonra üstleri metal detektörlerle, eşyaları ise X-Ray cihazından geçtikten sonra elle aranmaktadır. Ayrıca hükümlü ve tutuklular için yatırılan eşyalar da görevli personelce kayda alınıp, arandıktan sonra X-Ray cihazından geçirildikten sonra hükümlü tutuklulara verilmektedir.
Kuruma gelen avukatlar ise duyarlı kapıdan geçtikten sonra, duyarlı kapı ikazının sürmesi halinde kendileri kabul etmeleri durumunda elle aramaları yapıldıktan sonra kuruma alınmaktadır.
8-LOJMAN DURUMU :
Kurumumuzda A ve B blok olmak üzere 20 adet lojman bulunmaktadır. Bu lojmanlar Ümraniye T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu personeli ile ortak kullanılmakta olup, 5 adet lojman jandarmaya tahsis edilmiştir. Lojmanlardan kurum müdürü, ikinci müdürler, muhasebe yetkilisi, teknisyen ve kurumun diğer personeli yararlanmaktadır.
9-İŞYURDU FAALİYETLERİ :
Kurumumuz İşyurduna bağlı olarak faaliyet gösteren kantin, fotoğrafhane, otopark, terlik atölyesi ve tekstil atölyesi bulunmaktadır. Kurumumuzun inşasında planlanmış çeşitli iş yurtlarımız mevcut olup, Bu alanlar hobi faaliyetleri ile Halk Eğitim ve İş Kur işbirliği ile açılan kurslar için kullanılmaktadır.
Kurumumuzda mevcut iş yurtlarının bölünmesi ve boş koridorların işyurdu ve hobi salonlarına dönüştürülmesi projesi ile iş yurdu ve hobi salonları kullanıma açılmıştır.
Belirtilen alanlarda 1 adet bilgisayar sınıfı, 1 adet derslik, 1 adet resim atölyesi, 2 adet hobi salonu, 1 adet sportif faaliyet ve satranç kursu için kullanılan alan, 1 adet çeşitli amaçlarda kullanılmak üzere derslik bulunmaktadır.
a) Kantin :
Kurum kantininde Kurumda görevli 5 personel çalışmaktadır. Hükümlü ve tutukluların vermiş olduğu kantin talep dilekçeleri incelendikten sonra önceden belirlenen Blok satış sırası takip edilerek ihtiyaçlar giderilmektedir.
b) Terzi :
Kurum E blokta bulunan terzi hanede kurum personeli çalışmakta olup, bu iş için ayrılan bölüm yaklaşık 20 m2 ‘dir. Hükümlü ve tutukluların terzi ihtiyaçları ücreti dahilinde yerine getirilmektedir.
c) Fotoğrafhane :
Kurum personellerimiz tarafından bu hizmet yürütmekte olup, bu işten anlayan 1 personelimiz görevlendirilmiştir. Mevzuat hükümlerine göre ücreti dahilinde fotoğraf çekilmektedir.
10- UYAP İLE İLGİLİ FAALİYETLER:
Kurumumuzda bulunan birimler Uyap’ ta faal olarak hizmet vermektedir. Kurumumuzdaki yazışmalar DYS ortamında yapılmaktadır.
11-ARAÇ DURUMU :
Kurumumuzda kullanımda ve faal olarak 13 adet araç bulunmaktadır. Araçlarımız kurum dışı hastane, mahkeme ve nakil işlemlerinde kullanılmaktadır.
12- ÖDENEK DURUMU
Kurumumuza 2017 mali yılı içerisinde gelen ödenekler ihtiyacına binaen kullanılmaya devam edilmektedir.
13- PSİKO-SOSYAL SERVİSİ
Ümraniye E Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumu’nda bulunan tutuklu ve hükümlülere yönelik yapılan, Eğitim-Öğretim ile psiko-sosyal ve kültürel faaliyetler Bakanlığımızın emirleri ve genelgeleri, bakanlar kurulu kararları, tüzük hükümleri doğrultusunda, hükümlü ve tutukluların ıslahı ve topluma yeniden kazandırılmaları amacı çerçevesinde yürütülmektedir.
Kuruma yeni gelen tutuklu-hükümlüler, görevli uzman personel tarafından yapılan ilk görüşmesinden sonra, İdare ve Gözlem Kurulu kararıyla, suç, yaş, sosyo-ekonomik durum, demografik özellikleri göz önünde bulundurularak uygun odalara yerleştirilmektedir. Ceza infaz kurumuna yeni gelen tutuklu ve hükümlüler ile görüşülerek tanıma formu doldurulmakta ve yapılan görüşmelerde tutuklu-hükümlüye kurum hakkında genel bilgiler, uyması gereken kurallar, sahip olduğu haklar, yararlanabileceği hizmetler ve bunlardan yararlanma şekilleri hakkında bilgiler verilmektedir.
Tanıma çalışmaları sırasında, psiko sosyal açıdan sorunlu, madde bağımlısı, daha önce psikiyatrik tedavi görmüş veya kurumda bulunduğu sürece psiko-sosyal desteğe ihtiyaç duyan tutuklu- hükümlüler tespit edilmektedir.
14-SOSYAL FAALİYETLER
Hükümlü ve tutuklular sosyal faaliyetler çerçevesinde spor, kütüphane, satranç, pingpong, voleybol ve basketbol turnuvaları faaliyetlerinden yararlandırılmaktadır. Hükümlü ve tutukluların üretken, yaşamını sürdürmesini sağlayacak ve bireysel ihtiyaçlarını karşılayacak iyileştirme programlarının hazırlanması ve uygulanması, bu çabalarında başarıya ulaşılması çok önemlidir. Bu konunun bilincinde olan Kurumumuz, çeşitli zamanlarda kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan vakıf ve dernekler, gönüllü gerçek ve tüzel kişilerle işbirliği yapılarak teşvik çalışmalarının üzerine eğilmiş bu kurumların çalışmalara katılması sağlanmıştır. Bu konu ile ilgili kurumlarda, eğitim ve psiko-sosyal hizmet servislerinin aktif olarak çalıştırılması, kurum müdürlerinin teşvik edici yaklaşımlar sergilemesi kaçınılmazdır.
15-SOHBET PROGRAMLARI
Ceza infaz kurumumuzda sohbet programları uygulanmamaktadır.
16-EĞİTİM BİRİMİ
Kurumumuzda bulunan hükümlü ve tutukluları Atatürk İlke ve İnkılapları doğrultusunda eğitmek, kültürel ve manevi gelişmelerini sağlamak amacıyla;
Ailesi ve toplumun diğer fertleri ile olumlu bağlar kurabilen kişilikli, ahlaklı, karakteri gelişmiş topluma faydalı birer insan olarak onları yeniden topluma kazandırmak için;
Bakanlığımızın belirtmiş olduğu tüzük, Yönetmelik ve Genelgeler doğrultusunda müfredat programları çerçevesinde yapılan faaliyetlerimiz sırasıyla;
1. I. Kademe okuma - yazma Kursları
2. II. Kademe okuma - yazma Kursları
3. Açık İlköğretim okulu çalışmaları
4. Açık Öğretim Lisesi çalışmaları
5. Açık Öğretim fakültesi çalışmaları
6. Yüksek öğretim çalışmaları
7. İş ve meslek eğitimi çalışmaları
8. Kütüphane çalışmaları
9. Sosyal ve kültürel çalışmalar
10. Kültür dersleri
11. Hizmet içi eğitim kursları
12. Dini eğitim ve rehberlik kursları olarak sıralanabilir.